Laudato Deum

Op woensdag 4 oktober, de feestdag van de heilige Franciscus van Assisi, is Laudate Deum (Prijs God) gepubliceerd. Deze apostolische exhortatie (pauselijke brief) van paus Franciscus is een vervolg op zijn eerdere encycliek Laudato si’ (Geprezen zijt Gij), uit 2015. In de inleiding van Laudate Deum schrijft de paus dat allerlei gebeurtenissen in de wereld tijdens de afgelopen acht jaar rondom klimaat en sociale gerechtigheid, vragen om verheldering en aanvulling van Laudato si’.

De paus schrijft dat de situatie nog urgenter is dan acht jaar geleden toen hij met zijn ‘groene’ encycliek kwam, waarin het niet alleen om klimaatverandering gaat maar vooral over de consequenties die dit heeft voor kwetsbare en arme mensen die er wereldwijd door getroffen worden.

Breekpunt

‘Acht jaar zijn verstreken sinds ik de encycliek Laudato si’ publiceerde, toen ik met u allen, mijn broeders en zusters van onze lijdende planeet, mijn oprechte zorgen wilde delen over de zorg voor ons gemeenschappelijk huis. Maar met het verstrijken van de tijd heb ik me gerealiseerd dat onze antwoorden niet adequaat zijn geweest, terwijl de wereld waarin we leven aan het instorten is en misschien wel het breekpunt nadert. Naast deze mogelijkheid is het onbetwistbaar dat de impact van de klimaatverandering het leven en de families van veel mensen in toenemende mate zal schaden. We zullen de gevolgen voelen op het gebied van gezondheidszorg, werkgelegenheid, toegang tot hulpbronnen, huisvesting, gedwongen migratie, enzovoort.’

De paus citeert ook de bisschoppen die bij elkaar kwamen voor de Synode over de Amazone: ‘Aanvallen op de natuur hebben gevolgen voor het leven van mensen’. En de Afrikaanse bisschoppen als zij zeggen dat klimaatsverandering niet langer een secundaire of ideologische kwestie is, maar een drama dat ons allen schaadt en dat “een tragisch en treffend voorbeeld van structurele zonde” manifest maakt.

Samenwerken op mondiaal niveau

In Nederland vraagt bisschopreferent voor Kerk en Samenleving, mgr. dr. Gerard de Korte, aandacht voor de boodschap die wordt uitgedragen in Laudato si’ en nu wordt uitgebreid in Laudate Deum. Hij zegt na een eerste kennismaking met de nieuwe exhortatie:

‘Paus Franciscus doet een hartstochtelijke oproep aan de wereldgemeenschap om gezamenlijk vaart te maken en de klimaatcrisis versneld aan te pakken. De paus spreekt als geestelijk en moreel leider. In de titel van zijn exhortatie: Laudate Deum/Prijs God komt dat tot uitdrukking. Want de mens die de plaats van God wil innemen wordt de ergste vijand van zichzelf (LD 73). God is de Schepper en eigenaar van deze wereld.

Wij staan voor de opgave om op mondiaal niveau samen te werken en het algemeen belang en de toekomst van onze kinderen als uitgangspunten te nemen. Internationale afspraken moeten beter worden gecontroleerd. Het ontbreken van sanctiemechanismen toont de zwakheid van de huidige internationale politiek. De paus hoopt dat de komende klimaatconferentie van Dubai een positieve doorbraak kan bewerkstelligen (LD 54).’